ترس واکنش طبیعی انسان در زمان روبرو شدن با موقعیت های خطرناک است. در این زمان دستگاه عصبی خودکار فعال شده و دستور “جنگ، گریز یا میخکوب شدن” را صادر می کند، بالافاصله آدرنالین ترشح شده و باعث افزایش ضربان قلب و تعریق، کاهش دمای بدن، تنگی نفس و افزایش تعداد تنفس می شود. با فراهم شدن این شرایط بدن آمادگی مقابله با شرایط را پیدا می کند. این چرخه طبیعی بدن در شرایط ترسناک می باشد.
فوبیا ترس غیر طبیعی و افراطی از یک محرک بدون خطر می باشد. در اختلال فوبیا که ترس مرضی نیز نامیده می شود فرد از چیزی می ترسد که با واقعیت آن تناسب ندارد (مثل ترس از گربه). ترسهای مرضی می توانند در جاهای مختلفی بروز کرده و علائم مختلفی داشته باشند، از جمله شناختی (بزرگ جلوه دادن میزان خطر)، بدنی (رنگ پریدگی، تپش قلب، تنفس شدید)، هیجانی (دلهره، تهوع، دلشوره)، و رفتاری (فرار، اجتناب، پرخاشگری).
۱- فوبیاهای خاص: ترس غیرمنطقی و نامعقول از یک موضوع یا موقعیت خاص. این نوع ترس شامل ۵ دسته مجزا می باشد که عبارتند از:
۲- جمع هراسی: ترس شدید از موقعیت های اجتماعی است. افراد مبتلا به این اختلال در جمع به شدت دچار اضطراب شده، خجالت می کشند و دستپاچه می گردد. این افراد در جمع نمی توانند صحبت کنند و تنهایی را ترجیح می دهند.
۳- هراس از مکان های باز: ترس مرضی و وحشت از مکان های عمومی و باز است. چنین افرادی از حضور در مکان های عمومی و پر ازدحام (مراکز خرید و سینما) اجتناب کرده و در موارد شدیدتر فقط در خانه احساس آرامش می کنند.
بهترین روش درمان این اختلال، شناخت درمانی رفتاری است. در روش شناختی بر باورهای اشتباه این افراد کار شده،، شناخت های غیر منطقی به چالش کشیده شده و با افکار منطقی جایگزین می گردند. تکنیک های رفتاری مختلفی، نظیر حساسیت زدایی تدریجی، مواجه سازی یا غرقه سازی همراه با آموزش ریلکسیشن و بیوفیدبک در درمان این اختلال مورد استفاده قرار می گیرد.
منبع
راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روانپزشکی آمریکا (DSM-V)